Anlaşmalı boşanma, Türk Medeni Kanunu’nun 166. maddesinin üçüncü fıkrasında düzenlenmiş olup, evlilik birliğinin temelinden sarsıldığı gerekçesiyle, tarafların mutabık kalması durumunda başvurulan bir boşanma şeklidir. “Anlaşmalı boşanma protokolü”, tarafların boşanma ve sonrasındaki hukuki sonuçlara ilişkin tüm hususlarda mutabakata vardıklarını gösteren yazılı bir belgedir. “1 yıl dolmadan anlaşmalı boşanma” davası açılması mümkün değildir. Kanun koyucu, evlilik birliğinin en az bir yıl devam etmesi koşulunu getirerek, evlilik kurumunun korunmasını amaçlamıştır.

4721 Sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 166/3. maddesi şu şekildedir;

Evlilik en az bir yıl sürmüş ise, eşlerin birlikte başvurması ya da bir eşin diğerinin davasını kabul etmesi hâlinde, evlilik birliği temelinden sarsılmış sayılır. Bu hâlde boşanma kararı verilebilmesi için, hâkimin tarafları bizzat dinleyerek iradelerinin serbestçe açıklandığına kanaat getirmesi ve boşanmanın malî sonuçları ile çocukların durumu hususunda taraflarca kabul edilecek düzenlemeyi uygun bulması şarttır. Hâkim, tarafların ve çocukların menfaatlerini göz önünde tutarak bu anlaşmada gerekli gördüğü değişiklikleri yapabilir. Bu değişikliklerin taraflarca da kabulü hâlinde boşanmaya hükmolunur. Bu hâlde tarafların ikrarlarının hâkimi bağlamayacağı hükmü uygulanmaz.

Anlaşmalı Boşanma Süreci

Anlaşmalı boşanma süreci, tarafların mahkemeye birlikte başvurmaları veya bir tarafın diğerinin başvurusunu kabul ettiğini beyan etmesiyle başlar. Türk Medeni Kanunu’nun 166/3. maddesi gereğince, hakim her iki tarafı da bizzat dinlemekle yükümlüdür. Mahkeme, tarafların serbest iradeleriyle boşanmayı kabul edip etmediklerini ve anlaşmalı boşanma protokolünde belirtilen hususlara uygun karar verip vermediklerini değerlendirir. Protokol, velayet, nafaka, mal rejimi tasfiyesi gibi konulara ilişkin düzenlemeler içerir ve bu hususlar mahkemece incelenir. “Anlaşmalı boşanma süreci ne kadar sürer?” sorusuna yanıt olarak, tarafların başvurusu ve duruşmanın yapılması genellikle birkaç hafta içinde sonuçlanmaktadır. Bu süre, mahkemelerin iş yoğunluğuna göre değişiklik gösterebilir.

Boşanma Protokolü Nasıl Hazırlanır?

Boşanma protokolü nasıl hazırlanır? sorusu, anlaşmalı boşanma sürecinin en kritik aşamalarından birini teşkil eder. Protokolde, tarafların mal paylaşımı, çocukların velayeti, nafaka ve tazminat gibi konularda mutabakata varmış olmaları gerekir. Özellikle, çocukların velayeti ve iştirak nafakasına ilişkin düzenlemeler, çocuğun üstün menfaatini gözetir nitelikte olmalıdır. Protokol, hakim tarafından onaylanmadan önce incelenir ve herhangi bir tarafın menfaatine aykırı hükümler içeriyorsa, hakim bu durumu düzeltilmesini isteyebilir. Taraflar, anlaşmalı boşanma protokolünü kendi iradeleriyle hazırlayabileceği gibi, hukuki danışmanlık hizmeti alarak avukat yardımıyla da hazırlayabilirler.

Boşanma Protokolünde Bulunması Gereken Hususlar

1. Mal Rejiminin Tasfiyesi: Evlilik birliği içinde edinilmiş malların tasfiyesine ilişkin düzenlemeler, tarafların mal rejimi sözleşmesi yapıp yapmadığına göre değişiklik gösterebilir. Taraflar, kanunen edinilmiş mallara katılma rejimine tabidir. Bu hususta ayrıntılı bilgi için “Boşanma Davalarında Mal Paylaşımı” adlı makalemizi inceleyebilirsiniz.
2. Velayet ve Nafaka: Taraflar çocuk sahibi ise, çocukların velayeti ve iştirak nafakasına ilişkin hususlar, çocuğun menfaati gözetilerek düzenlenir.
3. Yoksulluk Nafakası ve Tazminat: Taraflardan biri yoksulluk nafakası talep edebilir. Ayrıca, maddi ve manevi tazminat talepleri de boşanma protokolüne dahil edilebilir.

Anlaşmalı Boşanma Şartları

Anlaşmalı boşanma davası açabilmek için Türk Medeni Kanunu’nun 166/3. maddesi uyarınca aşağıdaki şartların yerine getirilmesi gerekmektedir:

1. Evlilik birliğinin en az bir yıl sürmüş olması. 1 yıl dolmadan anlaşmalı boşanma davası açılması mümkün değildir. Bu kural, evliliğin kısa süreli duygusal kararlara dayalı olarak sona erdirilmesini engellemek amacıyla getirilmiştir.
2. Tarafların mahkemeye birlikte başvurmaları veya bir tarafın açtığı davayı diğer tarafın kabul etmesi.
3. Tarafların, boşanmanın mali sonuçları ve çocukların durumu hakkında tam bir mutabakata varmış olmaları.
4. Hakimin tarafları bizzat dinlemesi ve tarafların beyanlarının serbest iradeye dayanıp dayanmadığını tespit etmesi.

Hakim, anlaşmalı boşanma protokolünü inceleyerek, hukuka ve tarafların menfaatlerine uygun olup olmadığını denetler. Eğer protokol, taraflar arasında dengesizlik yaratıyorsa, hakim bunu reddedebilir ya da gerekli düzenlemeleri talep edebilir.

Anlaşmalı Boşanma Davasında Görevli ve Yetkili Mahkeme

Anlaşmalı boşanma davalarında Aile Mahkemeleri görevlidir. Yetkili mahkeme ise 4721 Sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 168. Maddesine göre;

Madde 168- Boşanma veya ayrılık davalarında yetkili mahkeme, eşlerden birinin yerleşim yeri veya davadan önce son defa altı aydan beri birlikte oturdukları yer mahkemesidir.

Bu halde örneğin eşlerden birinin yerleşim yerinin Ankara ili olması durumunda; Ankara Aile Mahkemesi görevli ve yetkili olacaktır.

Anlaşmalı Boşanmanın Hukuki Avantajları

Anlaşmalı boşanma, çekişmeli boşanma davalarına göre daha hızlı ve az masraflı bir süreçtir. Taraflar, mahkemede uzun süren bir yargılama süreci ile karşılaşmadan, karşılıklı mutabakat ile boşanma kararı alabilirler. Ayrıca, taraflar arasında velayet, mal paylaşımı ve nafaka gibi hususlarda önceden anlaşılmış olması, mahkemenin kararını daha kısa sürede vermesini sağlar. Anlaşmalı boşanma protokolünde yer alan hususlar, tarafların hukuki ve ekonomik güvenliğini sağlayacak şekilde düzenlenmelidir. Bu nedenle, profesyonel hukuki yardım almak önem arz eder.

Hukuk Büromuz ile İletişime Geçin

Anlaşmalı boşanma davası ve boşanma protokolü hazırlama süreci, taraflar açısından karmaşık ve önemli hukuki sonuçlar doğurabilir. Aile hukuku alanında uzman olan ekibimiz, haklarınızı en iyi şekilde koruyacak çözümler üretmek için yanınızda. Siz de hukuki danışmanlık hizmetimizden faydalanmak için bizimle iletişime geçebilir, süreç boyunca profesyonel desteğimizi alabilirsiniz.